Parentificatie, maar anders.

 Je kent het, of je kent het niet, parentificatie. In theorie komt het erop neer dat het kind gedurende zijn eigen opvoeding voor de ouder moet zorgen. Eens helpen met de afwas, de auto wassen, afruimen, de was doen,.. is geen parentificatie. Het is pas parentificatie wanneer ouders hun behoeften op het kind projecteren. Letterlijk overgenomen van het wereldwijde web, vind ik nog dat dit betekent dat het kind hierdoor de verantwoordelijkheid voor het welbevinden van de ouder krijgt. Het grootste gevolg hiervan voor de ontwikkeling van het geparentificeerde kind is dat het onder andere de eigen behoeftes en emoties al van jongs af aan heeft weggeduwd. Laten ondersneeuwen. 

Ik weet niet of ik in mijn geval een geparentificeerd kind ben, dus beschrijf ik het maar als parentificatie, maar net iets anders. Voor ik begon met deze blog had ik al één zin, ik wil een aparte post maken over hoe moeder het verantwoordelijkheidsgevoel over hoe de ander zich voelt, bij één van haar kinderen legt. Een recent voorbeeld...  

Je hebt het misschien al in een eerdere blog gelezen, maar deze zomer gingen we naar Rome. Daar was ons oudste broer niet in z'n haak, kon écht alles zijn. Hij is meer een avonturier, zit graag in de natuur en daar waren we dan, een hele week in een giga-stad met stenen. Het was ook net zomervakantie voor hem, na een vrij druk schooljaar (hij werkt in het onderwijs), evengoed was er nog iets anders aan de hand. Vrijwel elke dag kwam mama met me praten, over mijn oudste broer. Wat zou er zijn met hem? Weet jij meer? Kan jij eens met hem praten? Goh, ik zit er zo mee in..? Ik hoorde van mijn andere broers dat ze het ook bij hen deed. De enige met wie ze niet ging praten was, jawel... mijn oudste broer. 

Nog voor de reis naar Rome hadden mijn twee jongste broers examens. De jongste, waar moeder om de een of andere reden altijd commentaar heeft op zijn studies, terwijl ze bij haar overige kinderen (waaronder ik), ons maar gewoon liet doen zonder veel opmerkingen over studietijd. Ik probeerde bij haar al in vraag te stellen waarom ze bij hem zoveel meer denkt dat hij niet studeert en zich zorgen maakt over zijn studietijd dan bij ons. Ze kan me geen antwoord geven, maar luistert misschien ook niet goed naar wat ik bedoel. Daar gaat het nu niet over, terug naar parentificatie. Uit het niets krijg ik van haar een SMS, digitaal communiceren, nog iets wat ze heel graag doet. Ik heb de indruk dat [naam jongste broer] het knap lastig heeft. Zijn examen is denk ik niet goed gelukt, hij klinkt vrij moedeloos. Jah, wat moet ik daar nu op antwoorden. Ik sta zelf in contact met mijn jongste broer, ook over zijn examens. Wat wilt ze hiermee bereiken? Hij woont en studeert (in de blok/examens) bij haar thuis, praat met hem, wees er voor hem, ondersteun hem,.. opties genoeg, je bent elke dag in hetzelfde huis! 

Zo was er een periode dat ze vond dat mijn jongste broer te veel op de laptop zat te gamen. Hij moet een jaar of 10-12 geweest zijn, ik vier jaar ouder. Ze vroeg aan mij wat ze daarmee moest doen en vroeg of ik eens met hem wilde praten. Ik viel toen ook wat uit de lucht, moet ik als puber mijn jongere broer wijzen op zijn tijd op de laptop. Ik woonde ook niet bij mama, was er toen om de twee weken in het weekend, dus ik kon niet eens zien hoevaak hij op zijn laptop zat. Beetje gek, ik zei dat ook toen, ze snapte het niet. 

Eigenlijk, denk ik, wil ze gewoon zeggen, 'ik voel me er niet goed bij, zorg dat hij zich beter voelt, zo kan ik me beter voelen'. Of deze beweegreden er nu wel, niet, bewust of onbewust achter zit, het blijft zo dat ze de verantwoordelijkheid voor de gevoelens van een ander steeds bij iemand van haar andere kinderen legt. Ik dacht altijd dat ze niet opmerkzaam was, dat ze blind was voor hoe wij ons voelden, met ouder worden besef ik dat ze het wél ziet, maar niet de verantwoordelijkheid opneemt om ermee aan de slag te gaan. In de plaats daarvan schuift ze die door naar haar kinderen. Haar kinderen hebben haar tenslotte altijd kunnen helpen om haar beter te voelen, waarom zouden ze dat nu niet kunnen? Wil dit zeggen dat ze ook zo over mij praat tegen mijn broers. Welke dingen heeft ze bij mij opgemerkt en doorgeschoven naar mijn broers??

Ik heb het gevoel dat ik (wij) al heel ons bewuste leven moeten zorgen voor ons moeder, althans haar gevoelens. Ervoor zorgen dat zij zich weer beter voelt als ze zich slecht, boos of verdrietig voelt. Ze maakt de laatste maanden vaak grapjes over hoe wij voor haar zullen moeten zorgen als ze ouder wordt en naar het rusthuis moet. Hoe wij voor haar gaan mogen betalen, want zij zal geen € overhouden aan haar leven. Bedankt, moeder. We zorgen al heel onze jeugd voor je gevoelens, laat ons dat maar verderzetten, want ja, het is toch normaal dat je als kind voor je ouder zorgt als die te oud worden om voor zichzelf te zorgen. Wat als je moeder nooit oud genoeg is geworden om voor zichzelf te zorgen? 

X Josie